ေခါင္းကိုက္ျခင္းလို႔ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့
က်ယ္ျပန္႔တဲ့ အသံုးႏႈန္း တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းကိုက္တယ္ဆိုတာဟာ ဦးေခါင္းရဲ႕ ဘယ္အစိတ္အပိုင္းမွာမဆို
နာက်င္ကိုက္ခဲတာကို ဆိုႏိုင္ျပီး တစ္ခါတစ္ရံ ဦးေခါင္းရဲ႕ ႏွစ္ဖက္လံုး သို႔မဟုတ္ တစ္ဖက္တစ္ေနရာတည္းမွာ
နာက်င္ကိုက္ခဲတာမ်ိဳးကိုလည္း ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာခံစားရတဲ့
လူနာေတြဟာ ေခါင္းထဲမွာ စူးျပီးကိုက္တာမ်ိဳး၊ ထိုးေအာင့္ျပီး ကိုက္တာမ်ိဳးစသျဖင့္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔
ခံစားၾကရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ရုတ္တရက္ ကိုက္ခဲလာျပီး တစ္နာရီေလာက္ေနရင္ ေပ်ာက္သြားတတ္ေပမယ့္
တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ရက္အနည္းငယ္ၾကာ ေပ်ာက္လိုက္ ကိုက္ခဲလိုက္နဲ႔ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
ေခါင္းကိုက္ျခင္းကို ေဆးပညာအရ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုၾကတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွပါတယ္။
International Headache Society (HIS) ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုမႈအရ ေခါင္းကိုက္ျခင္းကို
ႏွစ္မ်ိဳးခြဲျခားပါတယ္။ ပထမတစ္မ်ိဳးကေတာ့ Primary Headache ပါ။ Primary Headache က
ဖ်ားနာတဲ့အခါ ဒါမွမဟုတ္ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ဓာတုေဗဒေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္တဲ့အခါမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ဦးေႏွာက္ထဲက နာက်င္မႈကိုခံစားေစတ့ဲ စနစ္ေတြပ်က္ယြင္းရင္လည္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။ Primary
Headache ေတြရဲ႕ ပံုစံေတြက ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း၊ ေခါင္းတစ္ခုလံုး ကိုက္ခဲျခင္း၊
ဦးေခါင္းတစ္ခုလံုးေတာင့္တင္းျပီး ကိုက္ခဲျခင္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေသာ ေခါင္းကိုက္မႈပံုစံေတြက
Primary ျဖစ္ႏိုင္သလို Secondary လည္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- အပူခ်ိန္ သို႔မဟုတ္ ျပင္ပမွ
ဖိအားတစ္ခုနဲ႔ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႕မႈေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဦးေရျပားေပၚတြင္ နာက်င္ျခင္း၊
ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈမ်ားျခင္းနဲ႔ အျခားေသာ အေထြေထြအေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္ျခင္းတို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
Secondary Headache ဆုိတာကေတာ့ ဦးေခါင္းထဲက
နာက်င္မႈကိုအာရံုခံစားႏိုင္တဲ့ အာရံုေၾကာေတြ လံႈ႕ေဆာ္ခံရလို႔ျဖစ္လာရျဖင္းျဖစ္ပါတယ္။
အရက္အလြန္အကၽြံေသာက္ျပီး မအီမသာျဖစ္တဲ့အခါ ျဖစ္တတ္သလို ေလျဖတ္ျခင္းနဲ႔ ေအးခဲတဲ့ အစားအစာေတြကို
လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္စားသံုးျခင္းေတြဟာလည္း Secondary Headache ကိုျဖစ္ေစပါတယ္။
Secondary Headache ကို ပိုဆိုးေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကေတာ့ ေသြးခဲျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေအးခဲျခင္း
(ice cream Headache လို႔လည္းေခၚပါတယ္)၊ ကာဗြန္မိုေနာက္ဆိုဒ္ အဆိပ္သင့္ျခင္း၊ ျပင္းထန္စြာထိခိုက္ျခင္း၊
ေရဓါတ္ခမ္းေျခာက္ျခင္း၊ မ်က္စိေရတိမ္၊ တုတ္ေကြး၊ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ားကို အလြန္အကၽြံသံုးစြဲျခင္း၊
ျပင္းထန္စြာ ထိတ္လန္႔ျခင္းနဲ႔ ေလျဖတ္ျခင္းတို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ေခါင္းကိုက္တယ္ဆိုတာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသိတဲ့
ေ၀ဒနာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ လူတိုင္းက ဘ၀မွာ တစ္ၾကိမ္တစ္ခါေလာက္ေတာ့ ေခါင္းကိုက္တာကိုၾကံဳဖူးၾကမွာပါ။
ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာဟာ ေရွးက်တဲ့ ေဘဘီလိုနီးယန္းေခတ္မွာကတည္းက ေတြ႕ရတဲ့ မွတ္တမ္းေတြမွာ
ပါ၀င္ေနပါတယ္။ သမိုင္းမွာ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ နပိုလီယန္ဟာလည္း ျပင္းထန္တဲ့ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာကို
ခံစားခဲ့ရတယ္လို႔ အေထာက္အထားေတြက ဆိုပါတယ္။
ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြကေတာ့ ေခါင္းကိုက္ေရာဂါဟာ
ဘာေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေျပာဖို႔ ခက္ခဲတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ လူတစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦးဟာ
နာက်င္မႈကို ခံစားၾကတာ မတူၾကလို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း (Migraine
Headache) ဟာ လက္ရိွ အေတြ႕မ်ားလာေနတဲ့
Case တစ္ခုျဖစ္လာပါတယ္။ ေဆးရံု၊ ေဆးေပးခန္းေတြမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျမင္ေတြ႕လာရတာမို႔
ဒီေဆာင္းပါးမွာ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းအေၾကာင္းကို အသားေပးေဖာ္ျပသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ
ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းဟာ အမ်ိဳးသားေတြထက္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပိုမိုခံစားရေလ့ရိွတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
လူပ်ိဳ၊ အပ်ိဳေဖာ္မ၀င္ခင္က ေယာက်္ားေလးေတြဟာ မိန္းကေလးေတြထက္ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းကို
မသိမသာခံစားရေလ့ရိွေပမယ့္ အတူတူေလာက္ဘဲလို႔ ဆိုပါတယ္။ တစ္ဦးခ်င္းတစ္ေယာက္ခ်င္းအေနနဲ႔ေတာ့
အသက္ ၁၂ႏွစ္ေက်ာ္မွာ ပိုခံစားရေလ့ရိွျပီး အသက္ ၄၀ ေက်ာ္သြားရင္ေတာ့ တျဖည္းျဖည္းေလ်ာ့က်သြားတယ္လို႔
ဆုိပါတယ္။ အာရွက အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အမ်ိဳးသမီးေတြကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ေတာ့
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အမ်ိဳးသမီးေတြက ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာကို ပိုခံစားရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
၁၉၄၀ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းဟာ
ဦးေႏွာက္ရဲ႕ေရွ႕ျခမ္းျဖစ္တဲ့ Cerebrum ကို သြားတဲ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြ ပိတ္ဆို႔လို႔ ဒါမွမဟုတ္
ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြ တင္းအားေၾကာင့္လို႔ ယူဆခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဆံုး ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြရဲ႕
တင္းအားေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ဆီသြားတဲ့ ေသြးစီးဆင္းမႈဟာ နည္းသြားျပီး ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြ ျပန္ေျပေလ်ာ့တဲ့အခါ
ေသြးစီးဆင္းမႈျပန္တက္သြားတာဟာ ကိုက္ခဲမႈကိုျဖစ္ေစတယ္လို႔ ယံုၾကည္ခဲ့ၾကတာပါ။ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း
၃၀ ေလာက္အၾကာမွာေတာ့ ဓါတုပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ Dopamine နဲ႔ Ser၀tonin ေတြဟာ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းအတြက္
အေရးၾကီးတဲ့ အရာေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရိွခဲ့ပါတယ္။ Dopamine နဲ႔ Serotonin ဟာ
Neurotransmitters ေတြျဖစ္ျပီး ပံုမွန္ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ရိွတာျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာေတြရဲ႕
မူမမွန္မႈကိုျဖစ္ေစႏိုင္တာမို႔ အေရးၾကီးတဲ့အရာေတြအျဖစ္ ေတြ႕ရိွလာတာျဖစ္ပါတယ္။
ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းကို ပိုမိုဆိုးရြားေစတဲ့
အေၾကာင္းတရားေတြရိွပါတယ္။ တခ်ိဳ႕သူေတြမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းက ပိုမိုဆိုးရြားေစျပီး၊
အစားအေသာက္ေတြထဲမွာဆိုရင္ေတာ့ ေခ်ာကလက္၊ ဒိန္ခဲ၊ ေျမပဲ၊ အရက္နဲ႔ အခ်ိဳမႈန္႔
(Monosodium Glutamate) မ်ားဟာ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းကို ပိုဆိုးေစပါတယ္။ စားခ်ိန္၊
အိပ္ခ်ိန္ ပံုမွန္မဟုတ္တာကလည္း ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းကို ဆိုး၀ါးေစပါတယ္။ လူေတြက
ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာလႈပ္ရွားမႈမ်ားတဲ့အခါ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္လႈပ္ရွားမႈေတြမ်ားတဲ့အခါ၊ စိတ္ဖိစည္းမႈေတြမ်ားတဲ့အခါ
ေခါင္းကိုက္တတ္ပါတယ္။ သေႏၶတားေဆးသံုးစြဲတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာလည္း ေခါင္းကိုက္တတ္ပါတယ္။
ဒါကိုေတာ့ Estrogen Withdrawal Headache လို႔လည္း ေခၚပါတယ္။
ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း
(Migraine) ရဲ႕ လကၡဏာေတြကေတာ့
§ ဂဏာမျငိမ္ျဖစ္ျခင္း၊
§ စိတ္ဓါတ္က်ျခင္း၊
§ စိတ္လႈပ္ရွားျခင္း၊
§ အျမင္အာရံုမွာ
flash light ေပၚျခင္း၊
§ အလင္းေရာင္ကိုေၾကာက္ျခင္းနဲ႔အသံကိုေၾကာက္ျခင္း၊
§ ကိုယ္လက္မအီမသာျဖစ္ျခင္းတို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ေခါင္းကိုက္ခဲျခင္းက
၆နာရီကေန ၂၄နာရီထိ ၾကာတတ္ပါတယ္။ ဦးေခါင္းဒဏ္ရာနဲ႔ တခ်ိဳ႕ေသာေဆး၀ါးမ်ား
(Nitroglycerine, Histamine, Reserpine, Hydralazine, Ranitidine, Estrogen) ဟာ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းနဲ႔
ဆက္ႏႊယ္ေနပါတယ္။
ကုသနည္း
ေဆာင္းပါးမွာ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့တဲ့
ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းကိုျဖစ္ေစတဲ့ အရာေတြကို ေရွာင္ရပါမယ္။ ဥပမာ- စားခ်ိန္မမွန္ျခင္း၊
စိတ္ဖိစည္းမႈ၊ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းကိုျဖစ္ေစတဲ့ အစားအစာေတြျဖစ္ပါတယ္။
မ်ားေသာအားျဖင့္
ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာကို သက္သာေအာင္ ေအာက္ပါေဆး၀ါးေတြကို လူနာရဲ႕ အေျခအေနေပၚမူတည္ျပီး ေပးေလ့ရိွပါတယ္။
-
Beta-blockers
-
Anticonvulsants
-
Calcium channel blockers,
-
NSAIDs
အျခားနည္းလမ္းမ်ား
၁။ ဓါတ္အပ္စိုက္ျခင္း
ေဆးပညာရွင္ေတြရဲ႕
အဆိုအရ ဓါတ္အပ္စိုက္ျခင္းဟာလည္း ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တာကို သက္သာေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဓါတ္အပ္စိုက္ပညာရွင္က ေခါင္းကိုက္တာ သက္သာေစဖို႔အတြက္ အေရျပားေပၚကို သက္ဆိုင္ရာ အမွတ္ေတြကို
ဓါတ္အပ္စိုက္ျပီး ကုသတာျဖစ္ပါတယ္။
၂။ Massage
Therapy
စိတ္ဖိစည္းမႈမ်ားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္
အေၾကာေျပခ်င္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ခုေခတ္မွာ Massage Therapy ယူတဲ့သူေတြ မ်ားလာပါတယ္။ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းအတြက္လည္း
Massage Therapy ဟာ သက္သာေစပါတယ္။ သုေတသနပညာရွင္ေတြကေတာ့ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းအတြက္
Massage Therapy ရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးေတြကို ဆက္လက္ေလ့လာေနၾကဆဲျဖစ္ပါတယ္။
၃။ ေဆး၀ါး
Riboflavin
(B-2) ကို High dose ေပးရင္လည္း ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္းကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္
အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ေတာ့ ဆရာ၀န္ရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ကိုယူရပါမယ္။ Coenzyme Q-10 သည္လည္း
ေခါင္းကိုက္ျခင္းကို သက္သာေစတယ္ဆိုေပမယ့္အတိအက်ေျပာဖို႔ ေလ့လာမႈေတြအမ်ားၾကီး လိုေနပါေသးတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံက
လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာပဲျဖစ္ျဖစ္ အျခားေရာဂါေ၀ဒနာပဲျဖစ္ျဖစ္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကို
ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ အလြယ္တကူ သံုးစြဲေနၾကတာမ်ားပါတယ္။ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြဟာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြရိွတာမို႔
သတိျပဳစရာေတြရိိွပါတယ္။
အေကာင္းဆံုးကေတာ့
တတ္ကၽြမ္းနားလည္တဲ့သူနဲ႔ ေသခ်ာျပသေဆြးေႏြးျပီး မွန္ကန္တဲ့ ကုသမႈကို ခံယူဖို႔လိုပါတယ္။
ယေန႔ေခတ္မွာ မိုဘိုင္းဖုန္းႏွင့္
ကြန္ပ်ဴတာအသံုးျပဳမႈမ်ားတာေတြေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာကို ခံစားရသူေတြမ်ားလာေနပါတယ္။
တျခားအေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင့္လည္း ေခါင္းကိုက္ျခင္းေ၀ဒနာကို ခံစားေနၾကရတဲ့သူေတြရိွပါတယ္။
ဘယ္လိုအေၾကာင္းပဲျဖစ္ျဖစ္ က်န္းမာေရးအသိပညာရိွဖို႔ဟာလည္း အေရးၾကီးတာမို႔ ဒီတစ္ပတ္မွာေတာ့
ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာအေၾကာင္းကို ေရးသားတင္ဆက္လိုက္ပါတယ္။ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ေသာဘ၀မ်ားကို
ပိုင္ဆိုင္ၾကပါေစ။
၀ိုင္
